Գյումրու թատրոն

Հնագույն մշակութային օջախը մեկուկեսդարյա պատմություն ունի

  Հայ բազմադարյան թատրոնի պատմության, լուսավոր էջերից է թատրոնի տարեգրությունը:Իր գոյության ընթացքում Գյումրու դրամատիկականը հավաքել է հարուստ նյութեր, հնարավորություններ տվել ռեժիսորական և դերասանական մի շարք անհատականությունների գնալու դեպի ինքնահաստատում և ստեղծագործական հասունացում: Թատերական կյանքը չէր կարող շրջանցել այնպիսի գավառական կենտրոններ, ինչպիսիք էին Ախալցխան, Կարինը, Կարսը, Շուշին: Այս քաղաքների շարքում իր տեղն էր զբաղեցնում նաև Ալեքսանդրապոլը`Գյումրին, որն հատկապես 11-րդ դարի երկրորդ կեսին ձեռք է բերել կարևոր նշանակություն:

Մշակութային ուրույն հաստատումների կողքին Ալեքսանդրապոլում իր գոյությունն է հաստատել նաև թատերական կյանքը` առաջին ներկայացումների տարեթիվ հռչակելով 1865թ.-ը: Առաջին ներկայացումները թատրոնի ձևավորման սկիզբն ավետեցին և այդ օրվանից ի վեր թատրոնն այստեղ ձևավորել է հարուստ ավանդույթներ, իր հենքի վրա կազմավորել պրոֆեսիոնալ թատրոն, որն էլ 1928թ,-ից պետականացվել և դարձել է սկզբում ՀԽՍՀ Երկրորդ, ապա` Լենինականի Ասք. Մռավյանի անվան, իսկ այժմ էլ` Գյումրու Վարդան Աճամյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնը:

<<Նամուս>> բեմադրություն

Հարուստ պատմություն ունի Գյումրու թատրոնը, որը մշտապես  եղել է հայ թատրոնի և մշակույթի պատմությամբ զբաղվողների ուշադրության կենտրոնում:

1928-ին դառնալով պետական, այն իր դերասանախմբի ձևավորումն իրականացրել է Մոսկվայի հայկական մշակույթի տան դերասանական ստուդիայի շրջանավարտներով, երիտասարդ արվեստագետներով: Թատրոնը բացվել է Դ. Ֆուրմանովի <<Խռովություն>> պիեսի բեմադրությամբ: 1930թ,-ի տարեվերջին թատրոնը մասնակցել է արվեստների օլիմպիադային` Երևանի Պետական թատրոնում ներկայացնելով <<Մարոկկո>> և<<Լեռը>> պիեսների բեմադրությունները:

1932թ.  նշանավորվում է մի շարք իրադարձություններով, թատրոնին շնորհվում է Խորհրդային Հայաստանի կուսակցական-պետական գործիչ Ասքանազ Մռավյանի անունը: 1972 թվականին պրոֆեսոր Սամվել Սաֆարյանի նախագծով  սեպտեմբերի 29-ը առմիշտ մտնում է թատրոնի, քաղաքի և հանրապետության պատմության մեջ, շահագործվում է թատրոնի նոր շենքը:

  Տարիներ հետո 2004թ.-ի օգոստոսի 10-ին, թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար է նշանակվում Նիկոլայ Ծատուրյանը: Նրա հետ թատրոնը նոր շունչ է առնում:Մեծ դերասանական կազմ և նոր բեմադրությունների ազդարարում: Գյումրու թատրոնը յուրահատուկ փորձարան է հանդիսացել շատերի համար,մշակել որոշակի սկզբունքներ, ձևավորել ակտիվ թատերական կյանք, ինչի շնորհիվ մի շարք սկսնակ դերասաններ այսօր մեծություն են դարձել հենց այդ բեմում:

Թատրոնի գերծունեությունը շարունակվում է և 150- ամյա ճանապարհ անցնում: Քաղաքի զարկերակը այս տարի տոնում է իր 150-րդ ամյակը:

 -Թատրոնի տոնը համաքաղաքային  տոնախմբության վերածելու համար միայն նոյեմբեր ամիսը քիչ էր, դրա համար որոշեցինք մի ամբողջ թատերաշրջան նվիրել 150-րդ ամյակին: Մենք պարտավորվում ենք ստեղծագործական ողջ ներուժը կենտրոնացնել տոնական միջոցառումներին և պատշաճ կազմակերպել 150 ամյա այս թատրոնի արժանի կրողները համարվելու համար,- նշում է գլխավոր գեղարվեստական ռեժիսոր  Լյուդվիգ Հարությունյանը:

  

 Բազմաթիվ նախագծերից առանձնակի ուշադրության է արժանացել Գյումրու Վարդան Աճեմյանի անվան պետական դրամատիկական և Թբիլիսիի Պետրոս Ադամյանի անվան պետական հայկական դրամատիկական թատրոնների <<Գամարջոբա մամա>> ներկայացումը: Մեծ աղմուկ հանած այս և մնացած ներկայացումներով դերասանները հանդես կգան հյուրախաղերով:

 -Ցանկացանք 150-րդ ամյակը  բացել ավելի թեթև, կատակերգական ժանրով, որը իրենից ոչ կոմերցիոն  բնույթ էր կրում: Թե ինչու” <<Գամարջոբա մամա>>, այլ ոչ <<Բարև մամա>>` սա ուղղակի բառախաղ է, ներկայացումը էլ ավելի հետաքրքիր դարձնելու համար: Գյումրու դրամատիկականի համար համագործակցությունը Հայաստանում և երկրից դուրս մշակութային կոլեկտիվների հետ ոչ միայն նորություն չէ, այլ ձևավորված աշխատանքային սկզբունք,- նշեց ռեժիսորը:

Թատրոնի երախտավորներին նվիրված հոբելյանական երեկոներ,Մ. Մկրտչյանի անվան փոքր բեմի բացում, բեմադրություններ, հյուրախաղեր, թատրոնի անցած ճանապարհի մասին պատմող գրքի տպագրում, ֆիլմի նկարահանում, <<Թատրոնը ժամանակի ափի մեջ>> խորագրով լուսանկարների և ներկայացումների ցուցահանդես. աճեմյանական թատրոնի շունչ,որը ծրագրվում է 150-րդ ամյակի շրջանակներում:

  Մեկուկեսդարյա թատրոնը բացի դերասանական և ռեժիսորական արվեստներում ունեցած ահռելի ներդրումների, նաև նախանձախնդիր եղավ ազգային թատերգության բեմադրությունների և ազգային վիպական գրականության բեմավորումների հարցում` արձագանքելով խոշոր ձեռքբերումներ, մշակելով սեփական ծրագիրն ու մոտեցումները: